Tuesday, July 20, 2010

(Εουτζένιο Μοντάλε, Ας μιλήσουμε για τον Ερμητισμό)

«[...] Μία ωστόσο παραμένει η γενικότερη τάση, στις πάμπολλες βέβαια εκδοχές της, και είναι η τάση προς το αντικείμενο, προς την τέχνη που έχει ενδυθεί και σαρκωθεί το ίδιο της το εκφραστικό της μέσο, προς το πάθος που μεταμορφώνεται σε πράγμα. Και ας προσέξουμε πως εδώ δεν εννοούμε ως πράγμα την εξωτερική μεταφορά, την περιγραφή, μα μονάχα την αντίσταση της λέξης μέσα στη συντακτική της αλληλουχία, την αντικειμενική, περαιωμένη σημασία (όχι την παρνασσική) μιας μορφής sui generis, που κρίνεται κατά περίπτωση. Ποίηση που στρέφεται ενάντια στην παράδοση; Όχι βέβαια, ποίηση που ανήκει στη μόνη παράδοση για την οποία η Ιταλία, εδώ και αιώνες, μετράει στον κόσμο. Ποίηση απομακρυσμένη από την περί φαντασίας αντίληψη που διαμορφώθηκε από τον Βίκο μέχρι τον Ντε Σάνκτις; Κάθε άλλο, διότι όχι μόνον σχετίζεται με αυτήν αλλά και απορρέι κατά κάποιο τρόπο από την ιδεαλιστική φιλοσοφία, αν πράγματι η φιλοσοφία τούτη, που τώρα έχει αποσυντεθεί σε μια νέα και βαθύτατη εμπειρία, αποτελεί μία από τις αιτίες που οδήγησαν στη σημερινή “ευαισθητοποίηση” των τεχνών. Εδώ όμως αγγίζουμε το πιο δύσκολο σημείο. Η λυρική ποίηση, ως είδος, είναι μια αφαίρεση και μπορεί να γίνει συγκεκριμένη μόνον σε ορισμένες περιπτώσεις· η ποίηση, που εισήλθε πριν από λίγο στον κύκλο των Καλών Τεχνών, τείνει και θα τείνει πάντα να εξέλθει από αυτόν (το οποίο σημαίνει ότι τείνει και θα τείνει πάντα και πάλι να εισέλθει -καταπώς η κίνηση του εκκρεμούς). Το αντικειμενικό πρέπει να δικαιολογηθεί από το υποκειμενικό που υποδηλώνει, από την ψυχή· τα εξωποιητικά στοιχεία, που βγάλαμε από την πόρτα, ξαναμπαίνουν από το παράθυρο. Ευτυχώς!»

Aπ' το βιβλίο “Περί ποιήσεως” (εκδ Άγρα, μετάφραση:Νίκος Αλιφέρης)

No comments: